جانباختگان کومه‌له (Kurdish: کۆمەڵە) ردپایی ماندگار در تاریخ سیاسی و اجتماعی شرق کوردستان (Kurdish: ڕۆژھەڵاتی کوردستان) بر جای گذاشته‌اند؛ به‌عنوان نمادی از تعهد بی‌وقفه، فداکاری بی‌دریغ، و مبارزهٔ پیگیر نیروهای چپ و انقلابیون راه آزادی، برابری و رهایی ملی در کوردستان.
در روز ۲۷ ڕه‌شه‌مه سال ۱۳۶۶ خورشیدی (۱۶ مارس ۱۹۸۸)، رژیم جنایت‌کار عراق شهر حلبچه (Kurdish: ھەڵەبجە) در جنوب کوردستان را با سلاح‌های شیمیایی بمباران کرد که در نتیجهٔ آن بیش از پنج هزار تن از ساکنان جان باختند و منطقه به‌طور کامل آلوده شد. در میان آنان، رفقای ما از واحد شجاع و نامدار شوان (Kurdish: گوردانی شوان) حضور داشتند که همگی تحت تأثیر این حملهٔ شیمیایی قرار گرفتند. در حالی که در وضعیت جسمی بسیار دشواری بودند، در میان درگیری‌های نیروهای ایرانی و عراقی گرفتار شدند و هدف حملهٔ مستقیم یگان ویژهٔ سپاه تروریستی پاسداران جمهوری اسلامی قرار گرفتند. در نبردی قهرمانانه، آنان تا آخرین گلوله و آخرین نفس مقاومت کردند و یک‌به‌یک به صف جانباختگان کومه‌له و انقلاب کوردستان پیوستند و نام و یاد عزیزی از خود به‌جا گذاشتند.
دوازده تن از آن رفقا که بیشترین تأثیر را از بمباران شیمیایی گرفته بودند، با وجود آسیب‌های شدید جسمی، در برابر نیروهای مسلح رژیم ایستادگی کردند. چند ماه بعد، در ماه خەرمانان (اوت) سال ۱۳۶۷، در جریان اعدام‌های دسته‌جمعی زندانیان سیاسی، تیرباران شدند.
واحد شوان، در طول سال‌های مبارزهٔ پیشمرگه (Kurdish: پێشمەرگە)، به نماد دلیری، فداکاری و مقاومت کم‌نظیر تبدیل شد. این یگان تنها پس از شهادت اعضایش مورد احترام قرار نگرفت، بلکه در دوران فعالیت و نبرد نیز برای دفاع از جنبش سیاسی و ملی کوردستان، از جایگاه برجسته‌ای برخوردار بود. نسل کاملی از فرماندهان و پیشمرگه‌های کومه‌له در این یگان پرورش یافتند و اکنون، پس از گذشت ۳۶ سال، هنوز هم نام و فداکاری‌های آنان زنده و ارجمند است.
حدود بیست سال پیش، روز شهادت رفقای واحد شوان به‌طور رسمی به‌عنوان روز جانباختگان کومه‌له نام‌گذاری شد. این روز، یادآور نسلی از مبارزان چپ‌گرای کوردستان است که در مبارزات سیاسی، اجتماعی، مردمی، مقاومت در زندان، زیر شکنجه، در مقابل جوخه‌های اعدام و در جبهه‌های پیشمرگه حضور فعالی داشتند و با فداکاری خود، مسیر انقلاب را رقم زدند.
در مبارزات جمعی و سراسری، در سازمان‌های مخفی، در فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی، در جنبش‌های زنان، کارگران، زیست‌محیطی و جوانان، نیروهای پیشرو کومه‌له در صف مقدم بودند؛ در سنگرها، در بیدارسازی جامعه، در گسترش آگاهی و برابری‌خواهی نقش حیاتی داشتند. در سلول‌های انفرادی، در سایهٔ چوبه‌های دار، در میدان‌های اعدام، آنان الگویی برای استقامت و الهام بودند.
قهرمانی پیشمرگه‌های کومه‌له در میدان‌های دفاع از شرق کوردستان در دهه‌های گذشته، سرشار از درس‌ها و روایت‌هایی است که واقعیت و حقانیت جنبش آزادی‌خواهی کوردستان را نمایان می‌سازد. آنان تنها مبارزان مسلح نبودند، بلکه پیام‌آوران آرمان‌های والای انسانی و پیشرو، و مدافعان جامعه‌ای آزاد و عادلانه بودند. رفتارشان در برابر نیروهای اشغالگر، میزان تعهد کومه‌له به ارزش‌های انسانی را نشان داد. هزاران تن در آن زمان، پیام انسانی کومه‌له را از طریق کردار این مبارزان دریافت کردند؛ رفاقت، انضباط، محبت و فداکاری، بخش جدایی‌ناپذیر شخصیت آنان بود. حضور آنان نه فقط نظامی، بلکه اخلاقی و الگوساز بود. سهم آنان بخشی جدایی‌ناپذیر از تاریخ انقلابی کوردستان است.
امروز که از روز جانباختگان کومه‌له یاد می‌کنیم، جنبش رهایی‌بخش کوردستان وارد مرحله‌ای تاریخی، پر از امید و انرژی نو شده است. میلیون‌ها تن از مردم در صحنهٔ مبارزه حضور دارند. در میانهٔ دگرگونی‌های منطقه‌ای، سراسر کوردستان در حال جنب‌وجوش است. این شرایط، بیش از هر زمان از انقلاب ۱۹۷۹ تاکنون، فرصتی تاریخی برای کومه‌له به‌عنوان نیروی چپ کوردستان فراهم آورده تا گام‌هایی نوین و قاطع در مسیر آزادی، برابری و پیشرفت بردارد.
جانباختگان کومه‌له بخشی از نسلی از مبارزان چپ‌گرای کورد بودند که نه تنها بنیان‌گذاران جنبش‌های اجتماعی و سیاسی، بلکه پیشگامان و رهبران مسیری انقلابی بودند که فراموش‌نشدنی است. گرچه دیگر در میان ما نیستند، اما نام‌ها، مقاومت‌ها و فداکاری‌های آنان همچنان چراغ راه مبارزهٔ آیندهٔ ما خواهد بود.
با احترام – ۲۷ ڕه‌شه‌مه، روز جانباختگان کومه‌له
کمیتهٔ مرکزی
کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان
۲۵ ڕه‌شه‌مه ۱۴۰۳
۱۵ مارس ۲۰۲۵